Zasady gospodarki platformowej zmieniają się wraz z nową propozycją UE

Czym jest ekonomia platformy?

Gospodarka platformowa to po prostu model ekonomiczny oparty na wykorzystaniuplatform cyfrowych, które bezpośrednio łączą producentów i konsumentów.

Kilka przykładów? Amazon Marketplace, Apple, Meta, Microsoft, Airbnb, Booking, Uber, Deliveroo to tylko kilka z wielu nazw, które moglibyśmy wymienić. Są to wszystkie nazwy firm, które wszyscy znamy w jakiś sposób jako awangarda obecnego systemu gospodarczego (ale także społecznego).

Nie wspominając już o całym zaroślach start-upów, które działają w tym samym duchu i które mogą stać się dużymi graczami przyszłości.

Stany Zjednoczone przodują na światowym rynku gospodarki platformowej, z 46% rynku, a następnie Chiny z 35% (składające się głównie z gigantów Alibaba i Tencent). Z drugiej strony Europa ma 18% udział: wciąż bardzo duży udział w wartościach bezwzględnych (dane z raportu „Unlocking the value of the platform economy” autorstwa KPMG).

Obecnie w Europie działaponad 500 podmiotów gospodarki platformowej , obecnych we wszystkich państwach członkowskich, które stanowią źródło dochodu dla ponad 28 mln osób (consilium.europa.eu).

Patrząc na rynek jako całość, jest to bardzo duży, rosnący, coraz bardziej rozgałęziony i coraz bardziej strategiczny ekosystem. To ekosystem, który od samego początku zmieniał się w szybkim tempie.

W rezultacie otoczenie regulacyjne zawsze miało trudności z dostosowaniem się do tej szybko zmieniającej się rzeczywistości.

Coś się jednak zmienia, zwłaszcza na szczeblu europejskim.

A punktem zwrotnym jest propozycja Komisji Europejskiej, znana jako ViDA – VAT w epoce cyfrowej.

W następnej części skupimy się na zakresie reform objętych tą propozycją.

Następnie skupimy się na konkretnych aktualizacjach związanych z operatorami ekonomii platform w Europie: zobaczymy, które sektory są dotknięte, terminy, uzasadnienie propozycji oraz oczekiwane skutki i korzyści.

ViDA – VAT w epoce cyfrowej: kontekst

Zacznijmy od daty: 8 grudnia 2022 roku .To data publikacji, po długim oczekiwaniu i wielu skomplikowanych etapach, planu działania Komisji Europejskiej znanego pod nazwąViDA – VAT w epoce cyfrowej.

Stanowi on podstawę bardzo ambitnego pakietu reform, które będą miały szeroki i głęboki wpływ na działalność i procesy przedsiębiorstw europejskich i pozaeuropejskich.

Wynikają z niego trzy główne punkty:

1) Wprowadza cyfrowy system raportowania (lub e-raportowania), aby umożliwić ogólnounijne monitorowanie danych dotyczących transakcji wewnątrzunijnych.

Raportowanie cyfrowe, które stanie się obowiązkowe, będzie oparte na fakturze elektronicznej zgodnie ze standardami europejskimi.Szczegóły techniczne systemu oraz sposób interakcji systemów krajowych z systemem scentralizowanym, który zostanie wdrożony, muszą jeszcze zostać wyjaśnione w odpowiednich aktach wykonawczych.

2) Jednolita ogólnounijna rejestracja VAT

Celem jest ułatwienie przedsiębiorcom wypełniania obowiązków związanych z VAT bez konieczności rejestracji w każdym z krajów, w których przeprowadzają transakcje.

A więc: uproszczenie, oszczędność czasu, oszczędność ekonomiczna.

Jest to kluczowy element procesu integracji europejskich ekosystemów gospodarczych i produkcyjnych, które są ze sobą coraz bardziej powiązane, ale jeszcze niewystarczająco.

3) Aktualizacja przepisów dotyczących podatku VAT dla operatorów gospodarki platform w Europie: skupimy się na tym punkcie poniżej.

Zadeklarowane cele są bardzo ambitne: odzyskać 111 miliardów euro dodatkowych dochodów w postaci pobranego podatku VAT za dekadę 2023-2032(pwc.com).

Otoharmonogram ustalony dla głównych interwencji:

• Od 2024 r. państwa członkowskie nie będą już musiały występować o odstępstwo od UE w celu wprowadzenia obowiązku e-fakturowania na swoim terytorium.
• Również od tego samego rokunie będzie już konieczne uzyskiwanie uprzedniej zgody nabywcy na otrzymywanie faktur w formie elektronicznej.
• Od 2028 r. faktury elektroniczne staną się trybem domyślnym ;przypadki, w których nadal można stosować faktury papierowe, będą regulowane przez poszczególne państwa członkowskie. Faktura elektroniczna nadal będzie obowiązkowa w przypadku transakcji wewnątrzunijnych.
• A także od 2028r. obowiązkowe stanie się raportowanie danych informacyjnych o transakcjach wewnątrzunijnych (z wyłączeniem transakcji B2C), w formie raportowania cyfrowego (lub e-raportowania).

Po nakreśleniu tego bardziej ogólnego obrazu planu działania ViDA możemy kontynuować skupiając się na wszystkim, co dotyczy zmian i reform charakterystycznych dla gospodarki platformowej w Europie.

Gospodarka platformowa w Europie: sektory dotknięte reformami zaproponowanymi w ViDA

Po pierwsze, chcemy zwrócić uwagę na bardzo wymowny fakt. Według raportu końcowego ViDA (The VAT Treatment of the Platform Economy), odsetek dostawców w Unii Europejskiej, którzy korzystają z platformy internetowej i nie są zarejestrowani do celów rozliczania podatku VAT, może przekroczyć 70%.

Jak widać, wszystko to generuje duże dysproporcje, zwłaszcza dla graczy w sektorach, które można uznać za konkurencyjne i nakładające się.

Te dysproporcje są ewidentne w przypadku firm prowadzących działalność w zakresie podróży, zakwaterowania turystycznego i transportu pasażerskiego.

Deklarowanym celem Unii Europejskiej jest zatem wyeliminowanie tych dysproporcji, ale bez ugrzęźnięcia w mnóstwie obowiązków i zgodności.

Krótko mówiąc: uczciwość, sprawiedliwość i przejrzystość mają łączyć się z uproszczeniem.Ale także dootwarcia szeregu nowych możliwości , zwłaszcza dla mniejszych operatorów, którzy obecnie mogą utknąć i rozproszyć się w środku obecnej sytuacji regulacyjnej, która jest tak nierówna i niekomunikatywna między jednym państwem a drugim.

Aktualizacje przepisów dotyczących podatku VAT dla operatorów gospodarki platform w Europie dotkną zatem głównie firmy obsługujące platformy związane z krótkim wynajmem oraz sektor transportu pasażerskiego, ze szczególnym uwzględnieniem sektora turystycznego.

Dzięki zmianom zawartym w reformie platformy będą zobowiązane do zapewnienia, że ​​podatek VAT zostanie zapłacony w odpowiednim terminie i przekazany właściwym organom w celu zapewnienia jednolitego traktowania.

Mieć konkretny parametr ekonomiczny: według szacunków sam ten środek ma umożliwić odzyskanie 6 miliardów euro podatku VAT rocznie.

Co konkretnie się zmieni? I w jakim przedziale czasowym?

Tak więc reformy zaproponowane w planie ViDA wpłyną głównie na powiązane sektory gospodarki platformowej

noclegi turystyczne i transport pasażerski.

Wejdźmy jeszcze głębiej i zbadajmy kilka konkretnych punktów.

Po pierwsze, procedura „uznanego dostawcy” zostanie wprowadzona, jeżeli podatnik ułatwia zapewnianie zakwaterowania na wynajem krótkoterminowy lub przewozu osób, właśnie za pomocą interfejsu cyfrowego, takiego jak platforma, portal lub podobne środki (nowy art. Rada, 2006/112/WE).

Zasady „domniemanej dostawy” mają na celu ułatwienie poboru podatku VAT, a także zmniejszenie obciążeń dla poszczególnych dostawców. Zgodność z przepisami dotyczącymi podatku VAT jest przekazywana jednej stronie, a mianowicie platformie. Obecnie sprawy te mają różny charakter i mogą dotyczyć:

• Indywidualne osoby prywatne
• Osoby fizyczne, które nie mają siedziby w UE lub które mimo to nie mają numeru VAT zarejestrowanego w kraju UE.
• Podmioty, które podlegają specjalnym reżimom ustanowionym dla małych firm.

Europejskie rozporządzenie wykonawcze (282/2011) dotyczące tych przypadków zostanie zmienione w celu uwzględnienia nowych scenariuszy wprowadzonych przez wniosek ViDA, wyjaśniając kryteria, które określają zastosowanie systemu uznawanych dostawców.

Ponadto przedstawiamy kolejne ważne wyjaśnienie Komisji Europejskiej: wynajem zakwaterowania na nieprzerwany okres wynoszący maksymalnie 45 dni będzie musiał być uznawany pod każdym względem za pełniący podobną funkcję do sektor hotelarski.

W związku z tym tego rodzaju transakcja nie będzie zwolniona z podatku VAT, jak ma to zwykle miejsce w przypadku wszystkiego, co dotyczy tradycyjnego systemu zakwaterowania hotelowego.

Ostrzeżenie: W tym momencie zaangażowane są trzy podmioty: sprzedawca, platforma i klient.

Jak zatem wygląda podział procesu na potrzeby poboru podatku VAT? W dwóch oddzielnych transakcjach ;zorganizowane w następujący sposób:

1) Uznaje się, że sprzedawca bazowy sprzedał krótkoterminowy wynajem zakwaterowania lub transport pasażerski na platformę.Dostawa ta jest zwolniona z podatku VAT i bez prawa do odliczenia.

2) Uznaje się, że platforma sprzedała klientowi krótkoterminowy wynajem zakwaterowania lub przewóz pasażerów.

Świadczenie to jest uważane za usługę pośrednictwa, co pozwala na jednolite stosowanie przepisów dotyczących miejsca świadczenia usług.W praktyce: platforma będzie odpowiedzialna za pobranie od klienta podatku VAT należnego od sprzedaży, a następnie odprowadzenie go do odpowiednich organów podatkowych. Wszystko zgodnie z normalnymi przepisami, jeśli jest to właściwe.

Wszystko to, jak już widzieliśmy, ma na celu osiągnięcie równych szans między platformami oferującymi usługi i innymi tradycyjnymi dostawcami w branży, którzy kwalifikują się jako podatnicy, bez nakładania obciążeń na sprzedawców bazowych działających za pośrednictwem platformy.

Zakończmy kwestią czasu: reformy związane z gospodarką platformową w Europie zawarte w planie działania ViDA mają wejść w życie 1 stycznia 2025 r.

Gracze z branży mają czas na dostosowanie się, ale lepiej jest przygotować się z wyprzedzeniem i nadal monitorować zmiany w nadchodzących miesiącach.